Verliefdheid of psychose? [11]

Bij een verliefdheid zie je alles door een roze bril. De persoon op wie je verliefd bent kan in jouw ogen niets verkeerd doen. Daardoor wordt de werkelijke persoon vertekend waargenomen en niet als een persoon met goede én slechte eigenschappen. Net zoals iemand in een psychose ook de werkelijkheid vanuit een afwijkend perspectief interpreteert.

Door: Jantsje Walstra – eerder verschenen in de Huis aan Huis, Leeuwarden en omstreken

Tijdens een verliefdheid zie je de persoon op wie je verliefd bent als iemand met alleen maar positieve eigenschappen. Dat is natuurlijk niet een realistisch beeld. Maar tijdens een verliefdheid wordt een geluksstofje – dopamine – aangemaakt in je hersenen dat er voor zorgt dat je kriebels in je buik voelt. Tijdens een psychose heb je echter een teveel aan onder andere dopamine in je hersenen, een neurotransmitter die ook een rol speelt bij het beloningssysteem van verslavingen en verliefdheid. Een verliefdheid is eigenlijk een beetje een milde vorm van psychose, als je het zo bekijkt.

Als op een gegeven moment de roze wolk is verdwenen, ziet men in het gunstigste geval de persoon met zowel leuke als minder leuke kanten. In het ergste geval loopt de relatie stuk of wordt je liefde niet beantwoord en krijg je last van liefdesverdriet. Dit kan zo heftig zijn dat je er letterlijk (psychisch) ziek en ellendig van wordt.

Paranoide door XTC
Door het gebruik van bepaalde pilletjes, zoals XTC die ook een geluksgevoel oproepen, kan – bij overmatig gebruik – dat weer tot paranoia (=achtervolgingswaanzin) leiden. Deze pilletjes activeren de aanmaak van dezelfde stofjes die ook bij een verliefdheid vrijkomen. Anti-psychotische medicijnen blokkeren deze stofjes vaak. Een veel gehoorde bijwerking is dan ook het afgevlakte gevoelsleven en dan met name een afgenomen libido.

Iemand die psychotisch is, ziet de wereld anders dan andere mensen. Deze persoon kent betekenis toe aan dingen die anderen niet als zodanig ervaren en heeft de neiging overhaaste conclusies te trekken. Zo kan iemand in een psychose denken dat de liedjes op de radio speciaal voor hem gedraaid worden en dat de kranten boodschappen bevatten die ook speciaal voor hem bedoeld zijn.

Superverliefd is eigenlijk niet leuk
Ook een verliefde persoon kan irreële conclusies trekken uit het gedrag van degene waarop hij/zij verliefd is. Zo kun je dan denken dat iemand speciaal op dezelfde tijd naar dezelfde winkel gaat om jou tegen te komen, of dat iemand expres fruit gaat eten omdat jij dat ook doet. Je redeneert vanuit jouw eigen werkelijkheid, die ook afhankelijk is van de stemming van dat moment. Superverliefd zijn is eigenlijk helemaal niet zo leuk, je voelt je er alleen maar heel onzeker en kwetsbaar door.

Dit is deel 11 in een serie over psychische kwetsbaarheid. De auteur hoopt met haar artikelen het taboe rond deze problematiek weg te nemen