Ons huus waar as de tekening fan ’n kynd

Rechts Janny Lautenbag, links Celian Lodewijk

MENALDUM – Janny Lautenbag is in 1964 geboren in Nij Altoenae. Haar vader was een echte Bilkert, haar moeder kwam uit de Stellingwerven. Ze is dus opgegroeid met het Bildt en dit is ook het dialect waarin zij haar gedichten schrijft. Dit dialect, een mix van Fries en Hollands, én de omgeving waar ze opgroeide, ‘de klaai’ (de kleigrond) zijn de drijfveren van haar gedichtenbundel ‘Ons huus waar as de tekening fan ’n kynd’.

Door: Jantsje Walstra – foto uit eigen bezit

Haar gedichten zijn enigszins nostalgisch en gaan vaak over herinneringen aan toen ze zelf nog klein was en aan haar ouders in die tijd. Ze schrijft ook graag over haar eigen kinderen. ,,Ze kijken vaak onbevangen naar de dingen om zich heen”, legt ze uit. ,,Dat levert soms leuke anekdotes op.” Janny houdt ook erg van de natuur en fietst veel in de omgeving van Menaldum, waar ze nu woont. Ze houdt van de weilanden en de dorpjes in de buurt van Franeker en van de zeedijken richting het noorden. Dit landschap is een inspiratiebron voor haar gedichten.

Goed observeren
In haar werk als psychiatrisch verpleegkundige leerde ze goed te observeren. ,,Dat is iets wat ik ook gebruik bij het dichten: waarnemen van kleine details en beschrijven wat ik zie.” Janny is altijd al met taal bezig geweest. ,,Ik schreef vroeger dagboeken en hield erg van lezen. Later begon ik ook te dichten. Het was echter wel moeilijk om goed in het Bildts te schrijven. Ik heb op cursus gezeten en mijn zus Grietje Lautenbag-Dijkstra kan goed Bildts.” Zij en lerares Bildts Anna Leijstra assisteerden haar een beetje bij de spelling. De gedichtenbundel die onlangs verscheen is geïllustreerd door een nicht van haar die aan Minerva (Kunstacademie Groningen) studeert, Celian Lodewijk.

Plestyk púdsys

lege plestyk púdsys hangend op ’n wasrekke
an ‘e kant fan’t huus te drogen in’e wyn
ons mem wos plestyk púdsys út
foor hergebrúk
 
soa at se ok alle sokken stopte
en met ’t lêste ôfwaswater
’t gasstel sopte
 
’t theewater eerst op ‘e kachel had
se de overbleven irpels avens op broad at…
 
allang foordat ’t woord útfonnen waar
deed ôns mim dat
miljeubewust
onbewust meskien
 
mar wer sien je teugenworig nog ‘n
wasrekky
met lege plastyk púdsys
te drogen in é wyn?
 
(Uit de bundel: ‘Ons huus waar as de tekening fan ’n kynd’.)

Orten
,,Een typisch Bildts woord is bijvoorbeeld ‘orten’. Hiermee wordt ‘snert’ bedoeld. Dit stond ‘s winters vaak op zaterdag op het vuur te pruttelen”, vertelt Janny, die hierover ook een liedje schreef voor de plaatselijke band ‘de Feetwarmers’. Janny heeft uit eigen werk voorgelezen tijdens de nacht voor de Poëzie in Neushoorn en ze heeft in de bibliotheek in Sint-Annaparochie ook een aantal gedichten voorgedragen. Haar bundel is te koop in Sint-Annaparochie. Een bevriende uitgever heeft een oplage van 100 exemplaren gedrukt.